Welkom Bastiaan!

Dit jaar hebben wij een nieuwe team medewerker: Bastiaan van de Wetering loopt stage bij ons nieuwe project over voedsel velden voor zomertortels in 2021!

Hier stelt hij zich voor...

"Ik ben Bastiaan van de Wetering, 22 jaar oud, geboren in Alblasserdam en getogen in de prachtige laagveenpolders van de Alblasserwaard en met het rietmoeras van Kinderdijk als achtertuin. Op mijn 10e jaar kwam ik met een vogelboekje aan op de trektelpost in Kinderdijk waar tellers de massale najaarstrek aan het bekijken waren. Ondertussen ben ik een bevlogen teller van Sovon. Ik ben begonnen met het tellen van wintervogels in de polders, waarna al snel een eigen BMP gebiedje volgde. Toen het project Vogelatlas van de grond kwam heb ik een atlasblok geteld. Ondertussen ben ik actief in 5 BMP-plots waarvan 3 gedeeltelijk, en met de zonsondergangen en zonsopkomsten ben ik te vinden bij slaapplaatsen van grote zilverreigers, ganzen en zwanen. Deze tellingen worden gecoördineerd door de VWG van de Natuur- en Vogelwacht de Alblasserwaard (NVWA). In de Alblasserwaard ben ik tevens coördinator van de kolonievogeltellingen."

"Momenteel volg ik een deeltijdopleiding Bos- en Natuurbeheer op Hogeschool Van Hall Larenstein. Daarnaast ben ik 34 uur per week werkzaam als ecoloog bij een ecologisch adviesbureau. Mijn werkzaamheden lopen erg uiteen. Verschillende van mijn werkzaamheden zijn bijvoorbeeld een ecologische begeleiding bij broedvogels en rugstreeppadden, SNL-monitoring, reptielen- en amfibieënonderzoek, eDNA monsters nemen, vleermuisonderzoek en aanvullende onderzoeken naar jaarrond beschermde vogels in het kader van de Wet Natuurbescherming. Aangevuld met allerlei bureauwerkzaamheden zoals het uitvoeren van toetsingen in het kader van NNN en Natura 2000-gebiedenbescherming. Een heel breed perspectief dus."

"In al die tijd heb ik een voorliefde gehad voor de zomertortel, helaas komt deze prachtige vogel niet (meer) voor in de Alblasserwaard. Na een kort mailcontact met Jenni bleek er een nieuw project in de maak te zijn waarbij voedselveldjes, in samenwerking met agrariërs, ingericht worden ten behoeve van de zomertortel. Het bijdragen aan kennis voor deze toffe soort drijft me enorm om het komende seizoen in te zetten voor de zomertortel."

Voorjaars- of Zomertortel?

De lente is officieel aangekomen in Nederland. Vogels die hier in de winter gebleven zijn zingen bij het krieken van de dag en zijn druk op zoek naar partners en geschikte nestplaatsen. Er zijn echter veel vogels die we in het voorjaar en de zomer zien die in warmere klimaten hebben overwinterd. De terugkeer van deze vogels wordt nu al aangekondigd door de eerste roepende tjiftjafs, en ook de eerste zwaluwen worden al gezien. Maar sommige soorten nemen het er nog even van in het warme Afrika. Zomertortels zijn één van deze soorten.

Dit is het eerste jaar dat een Nederlandse zomertortel in bijna realtime (hier) online te volgen is, en het is erg interessant om te zien wat hij heeft gedaan sinds hij Nederland verliet in september 2020. Zijn reis van 4200 km naar zijn overwinteringgebied in Afrika kostte Jos slechts 17 dagen. Na het oversteken van de Sahara arriveerde Jos aan de rand van de Sahel in Zuid-Mauritanië. Uiteindelijk heeft Jos het grootste deel van zijn winter doorgebracht in slechts 3 gebieden met halfopen landschappen met ooibos/oeverbos langs de rivier de Senegal en zijn zijrivieren.

Uit eerder onderzoek in Duitsland, Engeland en Frankrijk weten we dat zomertortels in april 'onrustig' beginnen te worden, waarna ze de lange reis terug naar hun broedplaatsen beginnen. In tegenstelling tot veel migrerende vogels nemen ze de tijd om dit te doen en vliegen ze geleidelijk verder naar het noorden over een periode van 5-7 weken. Van half mei tot juni komen ze terug op hun Nederlandse broedplaatsen.

We kijken al uit naar hun komst dit jaar!

Waar is Jos nu?

In september, kort na de stopzetting van de jacht op zomertortels in Frankrijk, verliet ‘Jos’ zijn Nederlandse broedgebied in Zeeland en vertrok naar het zuiden. De reis naar zijn overwinteringsgebied in de Sub-Sahara Sahel-regio van Afrika bracht hem over de Middellandse Zee, het Atlasgebergte en de Sahara - een enkele reis van 4200 km, die 17 dagen in beslag nam. Sinds hij in de Sahel is aangekomen, heeft Jos het grootste deel van zijn tijd doorgebracht op 2 verschillende locaties, zowel langs de rivier, de Sénégal, als haar zijrivieren.

Tortelduiven uit West-Europa volgen wat bekend staat als de ‘Western Flyway’, die door Frankrijk, Spanje en Marokko gaat. Een geschikte overwinteringshabitat heeft voedsel, water en goede slaapplaatsen nodig. De tortels hebben de neiging acacia-struikgewas en bomen te gebruiken om te rusten, en onderzoek wijst uit dat gewassen zoals pinda's, sorghum en gierst, en natuurlijke struikachtig grasland belangrijk kunnen zijn voor de soort. Als een van deze 3 dingen ontbreekt, gaan zomertortels snel naar andere gebieden.

Veel tortelduiven brengen de winter door rond de Sénégal, en het omliggende gebied, wat we ook terug kunnen zien in de bewegingen van Jos. Het stroomgebied van de Sénégal strekt zich uit over 4 landen (Guinee, Mali, Mauritanië en Senegal) en kent voor het grootste deel een sub-Sahara woestijnklimaat. Pinda's, gierst en sorghum vormen hier een groot deel van de landbouw, terwijl acacia groeit langs de rivieroevers en op drogere hellingen. Bovendien leiden geïrrigeerde rijstvelden in de Senegal River Valley na de oogst tot gemorste rijstkorrels - een belangrijke voedselbron voor zomertortels tijdens droogte. Het is geen wonder dat dit gebied populair is bij overwinterende zomertortels.

Als alles goed gaat, brengt Jos kerst 2020 door in hetzelfde gebied.

Kijk ons mee om Jos te volgen via onze online kaart: www.zomertortels.nl

Foto: Daniel Triveau, Flickr